Tohumla üretim

DNr. 2.24

Tabiat kanunu: Anadolumuzda birçok bitkinin tohumdan yetiştirilmesinde yetişenin yabani uyruklu olduğu bilinmektedir. Fakat bilinmeyen ikinci hal saklıdır.

Tabiat kanununda ikinci hal:

-    Bir meyvenin içinde birden fazla tohum (Çekirdek) varsa o tohumlardan yetişen bitkiler
     yabani uyruğa dönüşür.
     Örnek: Elma, Nar, Armut gibi.

-    Bir meyvenin içinde tek tohum (Çekirdek) varsa o tohum kendi neslini idame ettirir.
     Örnek: Erik, Ceviz, Şeftali, Kayısı gibi.

Tohumların ekilmesi:

Tohumla üretimde kullanılacak harçta yabancı tohumun olmaması önemlidir.

Tohumla üretimde elle tutulabilen veya elle tutulması mümkün olmayan tohumlar olarak iki gruba ayılır.

Elle tutulabilen tohumlar:

Bu tür tohumların Zemin harcına dikilmesi sağlıklıdır. Harç araştırmaları 

1. Bir tohumun ekimi veriminden (meyvesinden) asgari 4 ila 6 ay sonra ekilmesi gerekir. Bu
    süre içinde tohumların kurumuş olması gereklidir. Bu kurala uymayan tohumların 
    ekilmeleri halinde çürümeleri mümkündür.

2. Dış kabuğu sert olan Ceviz, Şeftali, Kayısı gibi tohumların asgari 12 saat su içinde
    bekletildikten sonra ekilmesi filizlenmeye yardımcı olacaktır. Su içinde bekletme süresi 
    sonunda batmayan tohumlar dikilmemelidir.
3. Büyük tohumların ekilmesinde harç derinliği asgari 15-20 cm. olması kökün gelişimini ve
    filizlenmeyi kuvvetlendirir.
4. Dikimde tohumun açma yeri aşağı gelecek şekilde olmalıdır.
5. Dikim Kasım – Ocak aylarında yapılır. 
6. Dikilecek tohum harç yüzeyinden 1 - 2 cm. derinde olmalıdır. Daha derine dikilen
    tohumların filizlenmesi geç olacaktır.
7. Tohum, filizlenme süresi içinde açma yerinden başlayarak yandan yarılıp önce kök aşağı 
    doğru uzayıp sonra aynı yerden yukarı doğru filizlenme başlayacaktır.

    Açma yeri 
    Bir tohumun dikiminde gerekli olan dikim yönüdür. Bu yer birçok bitkide verim döneminde
    dalına bağlı olduğu yerdir. Bu yer bazı tohumlarda siyah bir nokta veya küçük bir sivri ile
    görülür.

Tohumlarda köklenme farklıdır.

AGU-0565

Doğru dikim

AGU-0562

Ters dikim

AGU-0320

Çam tohumu

  Sivri uç ile görülenlerde bu yer yukarı olmalı ve açma yeri aşağısıdır. Bu tür bitkiler sert 
  kabuklular gurubuna girip onların filizlendirilmesi için özel işlemler gerektirir. 
  Sert kabuklu tohumlar 

  Örnek: Lotus tohumu

AGU-2463

AGU-2463a

8. Tohumların filizlenme süresi içinde ekim yeri rutubetli tutulmalı, filizlenen tohumların yapraklarına ve katlamaya alınmasında sisleme ile yapraklardan Besinli sulama suyu verilmesi gelişmeyi hızlandırır.

Elle tutulması mümkün olmayan tohumların ekilmesi:

Bu tür tohumlar üretim veya zemin harcına ekilebilir. Harç araştırmaları  

1. Bir kağıt ikiye katlanır.

2. Küçük tohumlar bu kağıt üzerinde ince kuru kumla karıştırılır.

3. İkiye katlanan kağıt içindeki kumla karışık tohumlar titretilerek harcın üzerine serpilir.

4. Tohumların ekiminden sonra sisleme şeklinde ıslatılıp, üzerleri örtülüp ışıksız bir ortama terk edilir. Bekleme süresinde yüzeyin nemli olması gerekir.

5. Filizlenmenin görülmesi halinde sisleme ile 40-60 cm. Mesafeden Besinli sulama suyu ile sulanmalıdır.

AGU-0603

AGU-0605

AGU-0606

Bu fotoğraflar, üretim harcına dikilenlerin ikici yaprağını beklemeden çıkarılan durumudur. 
Perlit kum karışımlı üretim harcından filizlerin çıkarılmasında zeminin ıslatılmasından sonra ikinci çift yaprağı beklenmeden filizlerin en ince köklere kadar çıkarılması mümkün olmuştur. 

Eğer tohumlar zemin harcına dikilirse gelişme zamanının uzatılması halinde kökün daha

güçlü geliştiği görülmüştür.

AGU-0227

AGU-2115

Kedi nanesinin zemin harcında gelişmesi.

Gelişen filizlerin katlamaya alınması:

Elle tutulması mümkün olmayan tohumların ekiminde serpilen tohumlar birbirlerine çok yakın veya aynı yerde olduğu görülür. Ekim sırasında titrasyon usuluyla tohumların serpilmesinde dikkat edilmesi gerekir.

Filizlenen tohumlar birbirlerinden ayrılarak daha iyi gelişmesi için uygun büyüklükteki saksı veya Viole dikilerek sisleme ile sulanıp gelişmeye terk edilir.

1. İkinci yaprağın gelişmesi ve filizlenenlerin elle tutulacak büyüklüğe ulaşması halinde filizler katlamaya alınır. Elle tutulması mümkün olmayan ve ikinci yaprağı gelişmedende filizler bir cımbızla tutularak katlamaya alınabilir.

2. Katlamaya alınacak filizin yerinden çıkarılmasında ince kökleri ve gövdeleri zarar görmemelidir.