Yumrularla üretim

DNr. 2.26

Yedek besin maddelerinin toplanması nedeniyle irileşmiş toprak altı gövdelerine yumru adı verilir. Bir yumruda bir gövdenin bütün kısımlarını görmek mümkündür. Yumrunun yüzeyinde düzgün bir şekilde fazla sayıda spiral şeklinde sıralanan küçük gözler boğumları temsil eder.

Büyüme durumları:
Yumrular büyüme mevsiminden sonraki kış aylarında dinlenmede kalır ve dinlenmeden çıktıktan sonra ilkbaharda yeni bir bitkinin gelişmesi için çoğalım materyali olarak kullanır. Eğer yumru hiç bölünmeden olduğu gibi dikilirse tepe tomurcuğu yan gözlerin sürmesine engel olur. Yumruların parçalanması ile tepe tomurcuğunun baskılığı  ortadan kaldırılır. Yumru üzerindeki tomurcuklardan yeni sürgünler ve bu sürgünlerin dip kısımlarından yeni kökler adventif olarak gelişir. Yeni gövdenin toprak altı boğumlarından çıkan yan sürgünler 8-10 cm. uzar ve uçlarında birer şişlik oluşmaya başlar. Bu şişlikler yeni oluşmaya başlayan yumrulardır. Bunlar dikimden 3-4 hafta sonra bitki üzerinde çiçeklerin açıldığı zamanda daha çok belirginleşir. 

Yıldız gibi bitkilerde yan kökler üzerinde şişkin kısımlar oluşur. Bu bitkilerde yumru kökler grup halinde oluşur. Bunların her biri bitkinin tacıyla bağlantı halinde bulunur. Bu kökler iki yıllıktır. Bunlar bir mevsimde oluşur, sonra otsu sürgünler öldüğü zaman da dinlenmeye girer. Ertesi ilkbaharda boğaz kısmından yeni sürgünler meydana gelir. Başlangıçta bu sürgünler yumru kök fonksiyonunu kaybeder ve yeni yumru kökler meydana gelir. Bunların görevi bitkinin varlığını gelecek dinlenme dönemi içinde korumaktır. 

Diğer yandan begonyadaki yumru kökler, birincil kazık kökün irileşip tek bir yumru kök halini almasıyla oluşur. Bu yumru kök çok yıllık olup her yıl gittikçe irileşip boğaz kısmından yeni tomurcuklar oluşturarak bir  kaç yıl yaşar.

Yumru kökleri 

Bazı çok yıllık bitkiler şişkin ve fazla miktarda depo maddesi kapsayan yumru kökler 

oluşturur. Yumru kökler gerçek yumrulardan, üzerinde boğum ve boğum aralarının 

bulunması ile ayrılır. Tomurcuklar yalnızca taç veya gövde ucunda bulunur. Kılcal 

kökler genellikle ters uca doğru oluşur. Yumru köke begonya örnek olarak verile bilinir. 

Yumru soğanlarla üretim

Yumrular ile çoğaltma ya bütün olarak ya da bir göz içeren parçalar halinde dikilmesi yoluyla yapılır. Yeni bitkinin gelişmesinde kullanılacak yumru parçalarının yeterli miktarda besin maddesini sağlayabilmesi için 30–60 g. ağırlığında olması gerekir.

TF-135

Yumru köklerin yapısı

Yumruların bölünmesi için önce 5 cm`lik sürgünler keskin bir bıçakla kök ile birlikte kesilir.
Kesit yüzeyinde yaralar ılık ve yüksek nemli şartlarda kabuk bağlaması için 2-3 gün bekletilir. Bu süre içinde kesit yüzeylerinde yaralar kapanır ve tohum parçası kuruma ve çürümeye karşı korunmuş olur. 

Yaprakları için yetiştirilen Caladium yumruları ticari olarak üretilir. Bu yumrular çoğunlukla her parçada iki tomurcuk veya göz bulunacak şekilde bölünüp 6 hafta veya yapay koşullarda 48 saat kurutulur. 

Bölünen bu parçalar 8–10 cm. derinliğe, sıra üzeri 10– 15 cm., sıra arası 45–60 cm. olacak şekilde dikilir. Hasat Kasım ayında yapılır.

TF-106

Birkaç göze sahip Caladium yumrusu

TF-129

İki parçaya bölünmesi

TF-098

Parçanın fungus ile muamele edilmesi

TF-128

Yumrunun dikimi

KAYNAK 

T.C.M.E.B. Mesleki Eğitim ve öğretim GüçlendirilmE Projesi (MEGEP) BAHÇECİLİK 
Çoğalım teknikleri / Üretim teknikleri 
Çoğalım teknikleri / Ayırma bölme ile üretim